Üçüncü ülkelerin vatandaşları: AB, uzun süreli ikamet statüsü için kurallarını güncelliyor

AB üye devletleri, Konsey'in daimi temsilciler komitesinin toplantısında AB uzun süreli ikamet direktifini güncelleme konusundaki müzakere yetkilerini kabul ettiler. Bu direktif, üçüncü ülkelerin vatandaşlarının AB uzun süreli ikamet statüsünü elde edebilecekleri koşulları belirler.

AB uzun süreli ikamet statüsü elde etmek için üçüncü ülkelerin vatandaşlarının en az beş yıl boyunca yasal ve sürekli olarak bir üye devlette ikamet etmeleri gerekmektedir. Bu AB statüsü, ulusal uzun süreli ikamet düzenlemeleriyle birlikte var olmaktadır.

 

Uzun Süreli İkamet Statüsü Kazanma:

Konsey pozisyonuna uygun olarak, üçüncü ülkelerin vatandaşları, beş yıllık ikamet süresi gereksinimlerini karşılamak için diğer üye devletlerdeki ikamet sürelerini toplu bir şekilde biriktirebilirler. Ancak, başvuru sahibinin başka bir üye devlette ikamet etmiş olması durumunda, Konsey, yalnızca belirli türdeki yasal ikamet izinlerini kabul etmeye karar verdi; örneğin, AB Mavi Kart sahipleri veya yüksek nitelikli istihdam amacıyla verilen ikamet izinleri gibi.

Başvuru sahiplerinin uzun süreli ikamet statüsü elde edebilmeleri için belirli koşullar geçerlidir. Örneğin, üçüncü ülke başvuru sahipleri, kendilerini ve aile üyelerini geçindirecek düzenli gelir kaynaklarını ve hastalık sigortasını kanıtlamalıdırlar. Üye devletler, ayrıca üçüncü ülke vatandaşlarından entegrasyon koşullarına uymalarını isteyebilir.

Uzun süreli ikamet statüsü kalıcıdır. Ancak, belirli durumlarda geri çekilebilir, örneğin bir kişi belirli bir süre boyunca ana ikametgahını AB'de bulundurmamışsa.

 

AB İçi Hareketlilik Hakları:

Ulusal ikamet sistemlerinin aksine, AB uzun süreli ikamet statüsü, statü sahiplerine diğer AB ülkelerine, örneğin çalışma veya eğitim için, taşınma ve ikamet etme olanağı tanır. Bu AB içi hareketlilik hakkı otomatik bir hak değildir, ancak bir dizi koşula tabidir. Bu koşullardan biri, bir AB uzun süreli ikamet sahibinin başka bir AB üye devletinden iş için ülkelerine taşındığında üye devletlerin ulusal iş piyasalarının durumunu değerlendirebileceğidir.

 

AB Vatandaşlarıyla Eşit Muamele:

AB uzun süreli ikamet sahipleri, istihdam ve kendi işlerine erişim, eğitim, mesleki eğitim ve vergi avantajları gibi konularda AB vatandaşlarıyla aynı muameleyi alırlar. Örneğin, bir ikamet izni sahiplerinin ilgili üye devletin topraklarında yaşamaları gerekmektedir.

 

Arka Plan ve İleriki Adımlar:

Eurostat verilerine göre, 2020 yılında AB'de yasal olarak ikamet eden üçüncü ülke vatandaşlarının toplam sayısı 23 milyondu. Bu, AB nüfusunun %5.1'ini oluşturuyor. Bu 23 milyon kişinin içinde, on milyondan fazla üçüncü ülke vatandaşı uzun süreli veya kalıcı ikamet izni sahibiydi. Öneri, 2003 yılına ait bir AB direktifini düzeltmeyi amaçlamaktadır. Güncellemenin çözmeye çalıştığı bazı eksiklikler, AB uzun süreli ikamet statüsünün az kullanılması, başvuru sahiplerinin bu statüyü elde etme koşullarının çok karmaşık olması ve AB içi hareketlilik haklarını kullanmada birçok engel olmasıdır. Bugün kabul edilen müzakere yetkisi temelinde, Konsey, nihai bir hukuki metin için Avrupa Parlamentosu ile kurumlararası görüşmelere girebilir.